मायणी : मूळचे सातारा जिल्ह्यातील मायणी गावचे रहिवासी आणि सध्या आयर्लंडमधील लिमेरिक विद्यापीठात कॅन्सर विषयांचे प्राध्यापक म्हणून कार्यरत डॉ. नानासाहेब थोरात यांना युरोपियन कमिशनकडून महिलांमधील कॅन्सरवर लस संशोधनासाठी तीन कोटी रुपयांचा संशोधन प्रकल्प व पुरस्कार नुकताच जाहीर झाला आहे.
युरोपियन कमिशनच्या मेरी-क्युरी प्रिन्सिपल इन्व्हिस्टिगेटर अंतर्गत हा संशोधन प्रकल्प असून महिलांमधील ब्रेस्ट आणि ब्रेन कॅन्सरवर लस शोधण्यासाठी हा संशोधन प्रकल्प उपयोगी पडणार आहे. पुढील तीन वर्षांंसाठी त्यासाठी हा निधी देण्यात येणार आहे. २०२० ते २०२४ पर्यंत ऑक्सफर्ड युनिव्हर्सिटीच्या मेडिकल सायन्स विभागात संशोधक असलेल्या डॉ. नानासाहेब थोरात यांचे शालेय शिक्षण मायणीमध्ये, महाविद्यालयीन शिक्षण विटा तर पदव्युत्तर आणि पीएच. डी. पर्यंतचे शिक्षण कोल्हापूरमध्ये झाले.
शिवाजी विद्यापीठातून फिजिक्समध्ये एम. एस्.सी तर डी. वाय. पाटील विद्यापीठामधून पीएच. डी. केल्यानंतर पुढील संशोधनासाठी ते परदेशी गेले. डॉ. थोरात यांनी २०१४ पासून दक्षिण कोरिया, जर्मनी, पोलंड, स्वित्झर्लंड, इंग्लंड आणि आयर्लंड या देशांमधील संशोधन संस्था आणि विद्यापीठांमध्ये संशोधनाचे कार्य केले. मेडिकल फिजिक्स आणि मेडिसिन विभागामध्ये एमबीबीएस आणि एमडीच्या विद्यार्थ्यांना डॉ. थोरात न्यूरोसायन्स आणि ब्रेन कॅन्सर या विषयाचे अध्यापन करत आहेत.
जगभरात महिलांमध्ये ब्रेस्ट कॅन्सरचे प्रमाण सर्वाधिक असते. त्यावर सध्या रेडिएशन आणि किमोथेरपी दिली जाते. या दोन्ही उपचारपद्धती प्रगत म्हणजे तिसऱ्या आणि चौथ्या टप्प्यातील कॅन्सरवर उपायकारक ठरत नाहीत. काही वेळेला हा कॅन्सर ट्युमर शस्त्रक्रिया करून काढला जातो. पण त्यातूनही हा कॅन्सर पुन्हा होण्याची शक्यता अधिक असते. जगभरातील शास्त्रज्ञ याला पर्याय म्हणून नवीन उपचारपद्धती शोधत आहेत. त्यापैकी एक आहे ती कॅन्सर रुग्णांच्या ट्युमरच्या पेशी घेऊन त्या प्रयोगशाळेत अभ्यासून त्यावर लस तयार करायची, ती फक्त त्याच रुग्णाला दिली जाईल आणि ती लस कॅन्सर रुग्णाची प्रतिकारशक्ती वाढवेल.
त्याच जोडीला कॅन्सरचे औषध म्हणून पण कार्य करेल. सुमारे ४० टक्के स्त्रियांमध्ये ब्रेस्ट कॅन्सर काही दिवसांनंतर ब्रेनमध्ये पसरतो अशा वेळी आता अस्तित्वात असलेली उपचारपद्धती निरुपयोगी ठरते आणि रुग्णाचे आयुष्यमान काही महिन्यांवर येते. अशा तिसऱ्या किंवा चौथ्या टप्प्यातील कॅन्सरवर आधुनिक आणि वैयक्तिक पर्सनल मेडिसिनवर संशोधन करण्यासाठी डॉ. थोरात आणि त्यांच्या टीमला हा प्रकल्प मिळाला आहे.
संशोधक वृत्तीतून खडतर प्रवास
डॉ. थोरात यांचे २०१२ पासून कॅन्सरवर १२५ पेक्षा अधिक आंतरराष्ट्रीय संशोधन पेपर, आठ आंतरराष्ट्रीय पुस्तके, तीन आंतरराष्ट्रीय पेटंट (इन्व्हेशन्स) आणि २५ पेक्षा अधिक आंतरराष्ट्रीय पुस्तकांमध्ये पुस्तक अध्याय प्रसिद्ध झाले आहेत. एका सर्वसामान्य कष्टकऱ्याचा जिल्हा परिषद शाळेतील विद्यार्थी ते जगविख्यात संशोधक हा खडतर प्रवास त्यांनी संघर्ष, संधी आणि संशोधक वृत्तीतून केला आहे. तो सगळ्यांनाच प्रेरणादायी आहे. संशोधक डॉ. नानासाहेब थोरात’ यांना युरोपियन कमशिनकडून महिलांमधील कॅन्सर संशोधनासाठी संशोधन प्रकल्प व पुरस्कार नुकताच जाहीर झाल्याबद्दल त्यांचे सर्वत्र कौतुक होत आहे.
