नवी दिल्ली25 मिनिटांपूर्वी
- कॉपी लिंक
डिसेंबर २०२५ पर्यंत भारताची अर्थव्यवस्था जपानला मागे टाकून जगातील चौथी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था बनू शकते. आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी (IMF) च्या जागतिक आर्थिक आकडेवारीनुसार, भारत सध्या ४.३ ट्रिलियन डॉलर्सच्या GDP सह जगात पाचव्या क्रमांकावर आहे. त्याच वेळी, जपानचा जीडीपी सध्या $४.४ ट्रिलियन आहे.
आयएमएफच्या मते, जर सध्याचा विकास दर असाच चालू राहिला, तर भारत २०२८ पर्यंत जगातील तिसरी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था बनेल आणि जर्मनीला (जीडीपी $४.९ ट्रिलियन) मागे टाकेल.
भारताचा जीडीपी १० वर्षांत दुप्पट झाला.
गेल्या १० वर्षांत भारताची अर्थव्यवस्था दुप्पट झाली आहे. अर्थव्यवस्थेची ही वाढ जगात सर्वात वेगवान आहे. आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी (IMF) च्या आकडेवारीनुसार, गेल्या दशकात भारताचा GDP १०५% ने वाढला आहे. सध्या भारताचा जीडीपी ४.३ ट्रिलियन डॉलर्स आहे. तर २०१५ मध्ये ते २.१ ट्रिलियन डॉलर्स होते.
२०३२ पर्यंत १० ट्रिलियन डॉलर्सची अर्थव्यवस्था
जर भारताचा जीडीपी विकास दर असाच राहिला, तर दर दीड वर्षांनी अर्थव्यवस्थेत १ ट्रिलियन डॉलर्सची भर पडेल. यासह, भारत २०३२ पर्यंत १० ट्रिलियन डॉलर्सची अर्थव्यवस्था बनू शकतो.
भारताने जगातील इतर प्रमुख अर्थव्यवस्थांना मागे टाकले आहे, ज्यात चीन (७६%), अमेरिका (६६%), जर्मनी (४४%), फ्रान्स (३८%) आणि युके (२८%) यांचा समावेश आहे.
कर्जाच्या बाबतीत भारत मजबूत आहे.
आकारमानानुसार अव्वल दोन अर्थव्यवस्था अमेरिका ($३०.३ ट्रिलियन) आणि चीन ($१९.५ ट्रिलियन) यांनी व्यापल्या आहेत. परंतु कर्जाच्या बाबतीत, भारत दोन्ही देशांपेक्षा मजबूत स्थितीत आहे.
मार्च २०२५ पर्यंत अमेरिकेचे कर्ज $३६.२२ ट्रिलियन आहे. चीनचे कर्ज २.५२ ट्रिलियन डॉलर्स इतके आहे. तर भारतावर ७१२ अब्ज डॉलर्सचे कर्ज आहे.
जीडीपी म्हणजे काय?
अर्थव्यवस्थेच्या आरोग्याचा मागोवा घेण्यासाठी जीडीपीचा वापर केला जातो. हे दिलेल्या कालावधीत देशात उत्पादित झालेल्या सर्व वस्तू आणि सेवांचे मूल्य दर्शवते. यामध्ये देशाच्या सीमेत राहून उत्पादन करणाऱ्या परदेशी कंपन्या देखील समाविष्ट आहेत.
जीडीपीचे दोन प्रकार आहेत.
जीडीपीचे दोन प्रकार आहेत. वास्तविक जीडीपी आणि नाममात्र जीडीपी. वास्तविक जीडीपीमध्ये, वस्तू आणि सेवांचे मूल्य मूळ वर्षाच्या मूल्यावर किंवा स्थिर किंमतीवर मोजले जाते. सध्या जीडीपी मोजण्यासाठी आधारभूत वर्ष २०११-१२ आहे. तर नाममात्र जीडीपीची गणना सध्याच्या किमतींवर केली जाते.
जीडीपी कसा मोजला जातो?
जीडीपी मोजण्यासाठी एक सूत्र वापरले जाते. GDP=C+G+I+NX, येथे C म्हणजे खासगी वापर, G म्हणजे सरकारी खर्च, I म्हणजे गुंतवणूक आणि NX म्हणजे निव्वळ निर्यात.
जीडीपी वाढ किंवा घट यासाठी कोण जबाबदार आहे?
जीडीपी कमी करण्यासाठी किंवा वाढवण्यासाठी चार महत्त्वाचे इंजिन आहेत. पहिले म्हणजे, तुम्ही आणि मी. तुम्ही जे काही खर्च करता ते आपल्या अर्थव्यवस्थेला हातभार लावते. दुसरे म्हणजे खासगी क्षेत्राची व्यवसाय वाढ. जीडीपीमध्ये त्याचा वाटा ३२% आहे. तिसरा म्हणजे सरकारी खर्च.
याचा अर्थ सरकार वस्तू आणि सेवांच्या उत्पादनावर किती खर्च करत आहे. जीडीपीमध्ये त्याचा वाटा ११% आहे. आणि चौथे म्हणजे, निव्वळ मागणी. यासाठी, भारताची एकूण निर्यात एकूण आयातीतून वजा केली जाते, कारण भारतात आयात निर्यातीपेक्षा जास्त आहे, त्यामुळे त्याचा GDP वर नकारात्मक परिणाम होतो.
