[ad_1]
उन्हाळा आहे. बाजारात एसी, फ्रिज आणि वॉशिंग मशीनची खरेदी जोरात सुरू आहे. ब्रँड, किंमत आणि वैशिष्ट्ये पाहून लोक कोणते मॉडेल घरी आणायचे हे ठरवतात. पण या सगळ्यामध्ये, एक छोटीशी गोष्ट अनेकदा दुर्लक्षित केली जाते: स्टार रेटिंग.
.
खरंतर, स्टार रेटिंग ठरवते की तुमचा नवीन एसी किंवा फ्रिज मासिक वीज बिलात दिलासा देईल की भार वाढवेल. पण प्रश्न असा आहे की हे स्टार कुठून येतात? एखाद्या उपकरणाला ३ स्टार मिळतील की ५ स्टार मिळतील हे कोण ठरवते. या रेटिंग्जवर खरोखर विश्वास ठेवता येईल का?
तर, आज आपण कामाच्या बातमीत बोलूया, स्टार रेटिंग म्हणजे काय? तुम्हाला हे देखील कळेल की-
- हे रेटिंग कोण देते?
- यामुळे वीज कशी बचत होते?
तज्ञ: शशिकांत उपाध्याय, पॉवर इलेक्ट्रॉनिक्स अभियंता, अहमदाबाद
प्रश्न- इलेक्ट्रॉनिक वस्तूंचे स्टार रेटिंग किती असते?
उत्तर- स्टार रेटिंग हे एक मानक आहे जे कोणत्याही इलेक्ट्रॉनिक उपकरणाची ऊर्जा कार्यक्षमता दर्शवते. ते १ ते ५ स्टारच्या प्रमाणात व्यक्त केले जाते. याचा सरळ अर्थ असा की जितके जास्त तारे तितके कमी वीज वापर. जर तुम्ही १ स्टार आणि ५ स्टार एसीची तुलना केली तर दोन्ही खोली थंड करतील, परंतु ५ स्टार एसी कमी विजेमध्ये तेच काम करेल, म्हणजेच मासिक बिलात फरक स्पष्टपणे दिसून येईल. जसे की-
- १ स्टार = सर्वाधिक वीज वापर
- ५ स्टार = सर्वात कमी वीज वापर
प्रश्न- हे स्टार रेटिंग कोण देते?
उत्तर: भारतात, इलेक्ट्रॉनिक वस्तूंचे स्टार रेटिंग बीईई (ऊर्जा कार्यक्षमता ब्युरो) द्वारे ठरवले जाते. ही संस्था भारत सरकारच्या ऊर्जा मंत्रालयाच्या अंतर्गत काम करते. बीईई प्रत्येक उपकरणाची ऊर्जा वापर, कार्यक्षमता आणि कार्यक्षमता यासारख्या पॅरामीटर्सवर चाचणी घेते. त्या आधारावर ते त्याला १ ते ५ स्टार रेटिंग देते. हे रेटिंग पूर्णपणे सरकारी प्रक्रियेअंतर्गत ठरवले जाते, म्हणजेच ते कोणत्याही ब्रँडच्या इच्छेनुसार दिले जात नाही, तर ते विज्ञान आणि डेटावर आधारित असते. म्हणून जेव्हा तुम्हाला कोणत्याही इलेक्ट्रॉनिक उत्पादनावर स्टार रेटिंग दिसते तेव्हा समजून घ्या की ते उपकरण किती वीज वाचवेल याचे एक विश्वसनीय सरकारी संकेत आहे.
प्रश्न: १ ते ५ पर्यंत स्टार रेटिंग म्हणजे काय?
उत्तर: जर १-स्टार रेफ्रिजरेटर एका वर्षात ४०० युनिट वीज वापरतो, तर त्याच श्रेणीतील ५-स्टार रेफ्रिजरेटर फक्त २५०-२७५ युनिटमध्ये काम करू शकतो. यामुळे दरवर्षी तुमच्या वीज बिलात शेकडो रुपये बचत होऊ शकते. खाली दिलेल्या ग्राफिकवरून हे समजून घ्या-
प्रश्न- ५ स्टार रेटिंग असलेले उत्पादन चांगल्या दर्जाचे असल्याचे दर्शवते का?
उत्तर- हा एक सामान्य गैरसमज आहे की 5-स्टार उत्पादन म्हणजे सर्वोत्तम दर्जाचे उत्पादन. स्टार रेटिंग उत्पादनाची गुणवत्ता दर्शवत नाही तर त्याची ऊर्जा कार्यक्षमता दर्शवते. ५-स्टार रेटिंग असलेला एसी कामगिरी, थंडपणा किंवा टिकाऊपणाच्या बाबतीत चांगला असेलच असे नाही. ते फक्त असे म्हणते की ते कमी वीज वापरते. म्हणून, उत्पादन खरेदी करताना, रेटिंगसह गुणवत्ता, वैशिष्ट्ये आणि ब्रँड पहा.
प्रश्न: स्टार रेटिंग वेळेनुसार बदलू शकतात का?
उत्तर- हो, स्टार रेटिंग कायमस्वरूपी नसतात. बीईई वेळोवेळी त्यांचे ऊर्जा कार्यक्षमतेचे मानके अद्यतनित करते. याचा अर्थ असा की आज ५-स्टार असलेले उत्पादन येत्या २-३ वर्षांत त्याच तंत्रज्ञानाने फक्त ३-स्टार असू शकते.
तंत्रज्ञान दरवर्षी चांगले होत आहे. ऊर्जा बचतीचे मानके अधिक कडक होत आहेत. म्हणून, जर तुमच्याकडे जुने उत्पादन असेल ज्याला ५ स्टार आहेत, तर ते आजच्या मानकांनुसार तितकेच कार्यक्षम असणे आवश्यक नाही.
प्रश्न- स्टार रेटिंग खरे आहे की नाही हे कसे तपासायचे?
उत्तर: आजकाल एसी, फ्रिज सारख्या इलेक्ट्रॉनिक वस्तूंवर बीईई लेबलसोबत क्यूआर कोड देखील दिला जातो. हा कोड मोबाईल कॅमेरा किंवा QR स्कॅनर अॅपने स्कॅन करा. यामुळे त्या उत्पादनाची माहिती थेट बीईईच्या अधिकृत डेटाबेसमध्ये उघडेल. जर लेबलवर QR कोड किंवा युनिक कोड नसेल. किंवा जर स्कॅन केल्यानंतर माहिती उघडत नसेल तर ती बनावट असू शकते.
प्रश्न- नवीन एसी खरेदी करण्यापूर्वी कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवल्या पाहिजेत?
उत्तर- नवीन एसी खरेदी करण्यापूर्वी, तुमची खोली किती चौरस फूट आहे ते पहा. लहान खोलीसाठी १ टन, मध्यम खोलीसाठी १.५ टन आणि मोठ्या खोलीसाठी २ टन एसी चांगला राहील. यानंतर इन्व्हर्टर किंवा नॉन-इन्व्हर्टर एसी यापैकी एक निवडा. इन्व्हर्टर एसी थोडे महाग असतात पण कमी वीज वापरतात.
[ad_2]
