Summer Headache Signs Symptoms Explained | तुम्हालाही उन्हाळ्यात डोकेदुखीचा त्रास होतो का?: या 7 लक्षणांकडे दुर्लक्ष करू नका, जाणून घ्या उष्माघात टाळण्यासाठीचे सोपे घरगुती उपाय

उन्हाळ्याच्या हंगामात कडक ऊन, उष्ण वारे आणि शरीरात पाण्याची कमतरता यासारख्या कारणांमुळे डोकेदुखीची समस्या सामान्य होते. वैद्यकीय भाषेत याला ‘हीट हेडेक’ म्हणतात.

अमेरिकन अकादमी ऑफ न्यूरोलॉजीच्या मते, अति उष्णता आणि कमी हवेचा दाब डोकेदुखीचा धोका वाढवतो. तथापि, योग्य माहिती आणि काही सुरक्षा उपायांनी ही समस्या टाळता येऊ शकते.

तर, आज या कामाच्या बातमीत आपण उन्हाळ्यात होणाऱ्या डोकेदुखीबद्दल सविस्तर बोलू. तुम्हाला हे देखील कळेल की-

तज्ज्ञ: डॉ. अंकित पटेल, सल्लागार जनरल फिजिशियन, अपोलो स्पेक्ट्रा हॉस्पिटल, जयपूर

प्रश्न- उन्हाळ्यात डोकेदुखीची समस्या का वाढते?

उत्तर: जनरल फिजिशियन डॉ. अंकित पटेल म्हणतात की, उष्णतेमुळे थेट डोकेदुखी होत नाही. परंतु डिहायड्रेशन, तीव्र उन्हात राहणे आणि उष्णतेमुळे थकवा येणे यासारख्या इतर घटकांमुळे डोकेदुखी होऊ शकते.

उष्णतेमुळे थकवा येणे ही अशी स्थिती आहे, ज्यामध्ये शरीर जास्त गरम होते आणि स्वतःला थंड करू शकत नाही. हे सहसा उच्च तापमान किंवा जास्त घाम येणे यामुळे होते.

याशिवाय, तीव्र सूर्यप्रकाश आणि घामामुळे शरीरातील द्रवपदार्थ आणि आवश्यक इलेक्ट्रोलाइट्स कमी होतात. जर हे त्वरित पूर्ण केले नाही, तर यामुळे डोकेदुखी देखील होऊ शकते. उन्हाळ्यात डोकेदुखीची इतरही काही कारणे असू शकतात. खाली दिलेल्या ग्राफिकवरून हे समजून घ्या-

प्रश्न- उन्हाळ्यात डोकेदुखीसोबत इतर कोणती लक्षणे दिसू शकतात?

उत्तर- डॉ. अंकित पटेल स्पष्ट करतात की, उन्हाळ्यात डोकेदुखीसोबतच तोंड आणि ओठ कोरडे पडणे, चक्कर येणे आणि अशक्तपणा यासारखी काही इतर लक्षणे देखील दिसू शकतात. खाली दिलेल्या ग्राफिकवरून हे समजून घ्या-

प्रश्न- उष्माघातामुळे डोकेदुखी होणे किती धोकादायक आहे?

उत्तर- उष्माघात ही एक गंभीर स्थिती आहे. यामुळे तीव्र डोकेदुखी आणि शरीराचे तापमान ३९.४ अंश सेल्सिअसपेक्षा जास्त वाढून बेशुद्ध पडणे यासारखी लक्षणे दिसू शकतात. ही एक वैद्यकीय आपत्कालीन परिस्थिती आहे. या परिस्थितीत, ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.

प्रश्न- मायग्रेन आणि उष्णतेमुळे होणारी डोकेदुखी यात काय फरक आहे?

उत्तर: मायग्रेनमध्ये सहसा डोक्याच्या एका बाजूला तीव्र वेदना होतात. यासोबतच, प्रकाश आणि आवाजाची संवेदनशीलता आणि मळमळ देखील होऊ शकते. दुसरीकडे, उष्णतेमुळे होणारी डोकेदुखी ही डिहायड्रेशन, तीव्र उष्णतेची लाट किंवा उच्च तापमानामुळे होते. यामध्ये डोक्यात जडपणा जाणवणे, संपूर्ण डोक्यात वेदना होणे किंवा थकवा येणे अशा तक्रारी असतात.

हे सहसा उन्हात राहिल्यानंतर किंवा बाहेरून आल्यानंतर कधीतरी सुरू होते. मायग्रेन ही एक मज्जासंस्थेसंबंधी समस्या आहे, तर उष्णतेमुळे होणारी डोकेदुखी हवामान आणि बाह्य परिस्थितीशी संबंधित आहे. दोघांसाठी उपचार आणि प्रतिबंध करण्याच्या पद्धती देखील वेगवेगळ्या आहेत.

प्रश्न: मुले आणि वृद्धांमध्ये डोकेदुखी कशी ओळखावी आणि त्यांची काळजी कशी घ्यावी?

उत्तर: मुले आणि वृद्ध दोघांमध्येही डिहायड्रेशन आणि उष्णता सहन करण्याची क्षमता कमी असते. म्हणून, त्यांची विशेष काळजी घेणे महत्वाचे आहे. मुलांमध्ये डोकेदुखीसोबत चिडचिड, रडणे, आळस आणि भूक न लागणे अशी लक्षणे दिसू शकतात. तर वृद्धांमध्ये अशक्तपणा, जास्त घाम येणे आणि डोके जड होणे अशी लक्षणे दिसून येतात. डोकेदुखी टाळण्यासाठी त्यांना भरपूर पाणी पिण्यास प्रोत्साहित करा. दुपारी त्याला उन्हात अजिबात जाऊ देऊ नका.

प्रश्न: उन्हाळ्यात डोकेदुखी टाळण्यासाठी कोणते उपाय करावेत?

उत्तर: यासाठी सर्वात प्रभावी उपाय म्हणजे भरपूर पाणी पिणे आणि कडक उन्हात बाहेर जाणे टाळणे. याशिवाय, इतर काही गोष्टी लक्षात ठेवा. खाली दिलेल्या ग्राफिकवरून हे समजून घ्या-

प्रश्न: उन्हाळ्यात डोकेदुखी झाल्यास कोणते घरगुती उपाय अवलंबता येतील?

उत्तर: हो, उन्हाळ्यात होणाऱ्या डोकेदुखीपासून घरगुती उपचारांमुळे बऱ्याच प्रमाणात आराम मिळू शकतो. हे उपाय शरीराला थंड करण्यास आणि डिहायड्रेशन रोखण्यास मदत करतात.

प्रश्न- काही अन्न आणि पेये डोकेदुखीचे कारण बनू शकतात का?

उत्तर: डॉ. अंकित पटेल म्हणतात की हो, काही पदार्थ आणि पेये शरीराला डिहायड्रेट करतात. यामुळे डोकेदुखीचा धोका वाढतो. जसे की-

प्रश्न: उन्हाळ्यात तीव्र डोकेदुखी झाल्यास ताबडतोब काय करावे?

उत्तर- यासाठी, सर्वप्रथम ताबडतोब थंड ठिकाणी जा आणि विश्रांती घ्या. काही वेळाने हळूहळू पाणी प्या. तुम्ही तुमच्या कपाळावर कोल्ड कॉम्प्रेस देखील ठेवू शकता. याशिवाय गरजेनुसार डॉक्टरांचा सल्ला घेणे देखील महत्त्वाचे आहे.

प्रश्न- काउंटरवर मिळणाऱ्या औषधांमुळे डोकेदुखी कमी होऊ शकते का?

उत्तर: हो, काही ओव्हर-द-काउंटर औषधे उन्हाळ्यातील डोकेदुखीपासून आराम देऊ शकतात. तथापि, त्यांचा नियमित वापर करण्यापूर्वी, डॉक्टरांचा सल्ला नक्कीच घ्या.

प्रश्न- कोणत्या परिस्थितीत डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे?

उत्तर: बहुतेक प्रकरणांमध्ये, जर एखादी व्यक्ती उष्णतेपासून दूर गेली किंवा पुरेसे पाणी प्यायली तर त्याची डोकेदुखी कालांतराने बरी होते. परंतु जर डोकेदुखी खूप तीव्र असेल आणि ती कायम राहिली असेल किंवा उच्च ताप, मान कडक होणे, दृष्टी समस्या यांसारखी लक्षणे असतील, तर ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.