[ad_1]
12 तासांपूर्वी
- कॉपी लिंक
वाढत्या तापमानामुळे भारतात किडनी स्टोनचे प्रमाण वाढत आहे. एशियन इन्स्टिट्यूट ऑफ नेफ्रोलॉजी अँड युरोलॉजी (AINU) नुसार, तेलंगणामध्ये दररोज सुमारे ३००-४०० रुग्ण किडनी स्टोनच्या तक्रारी घेऊन येत आहेत, जे सामान्य दिवसांच्या तुलनेत जवळजवळ दुप्पट आहे. चिंताजनक बाब म्हणजे ही प्रकरणे ४०% दराने वेगाने वाढत आहेत आणि याचा सर्वाधिक परिणाम २०-४० वयोगटातील तरुणांवर होत आहे.
AINU तज्ज्ञांच्या मते, उन्हाळ्यात तरुणांमध्ये किडनी स्टोनच्या घटनांमध्ये वाढ होण्यामागे अनेक कारणे आहेत. यापैकी, डिहायड्रेशन म्हणजेच शरीरात पाण्याची कमतरता हे एक प्रमुख कारण आहे. याशिवाय, वाईट जीवनशैलीमुळे हा धोका आणखी वाढतो.
‘नॅशनल सेंटर फॉर बायोटेक्नॉलॉजी इन्फॉर्मेशन’ च्या अहवालानुसार, भारतातील १२% पेक्षा जास्त लोक किडनी स्टोनने ग्रस्त आहेत. तथापि, तुमच्या जीवनशैलीत काही सोपे बदल करून हा धोका कमी करता येतो.
तर, आज फिजिकल हेल्थ मध्ये, आपण उन्हाळ्यात किडनी स्टोनचा धोका का वाढतो याबद्दल बोलू. तुम्हाला हे देखील कळेल की-
- किडनी स्टोनची लक्षणे काय आहेत?
- हे कसे टाळू शकता?
उन्हाळ्यात किडनी स्टोनचे प्रमाण वाढते
AINU नुसार, उन्हाळ्याच्या महिन्यांत किडनी स्टोनचा धोका वाढतो कारण या काळात शरीरातून घामाच्या स्वरूपात मोठ्या प्रमाणात पाणी, मीठ आणि इलेक्ट्रोलाइट्स बाहेर पडतात. यामुळे शरीर डिहायड्रेट होते आणि लघवीचा प्रवाह कमी होतो.
अशा परिस्थितीत, मूत्रात असलेले कॅल्शियम, ऑक्सलेट आणि युरिक अॅसिड सारखे खनिजे एकत्र येतात आणि लहान क्रिस्टल्स तयार करू लागतात. हे स्फटिक हळूहळू वाढू शकतात आणि मूत्रपिंडातील दगड तयार करू शकतात कारण ते शरीराबाहेर सामान्यपणे जाऊ शकत नाहीत. याशिवाय, खाण्याच्या चुकीच्या सवयी, लघवी रोखून ठेवणे आणि काही अनुवांशिक घटकांमुळे देखील किडनी स्टोन होऊ शकतात. खाली दिलेल्या ग्राफिकवरून हे समजून घ्या-
या लोकांना किडनी स्टोनचा धोका जास्त असतो.
काही लोकांना किडनी स्टोनचा धोका जास्त असतो. जसे की-
- ज्यांच्या कुटुंबात आधीच कोणाला किडनी स्टोनची समस्या आहे.
- खाण्याच्या चुकीच्या सवयी आणि अस्वस्थ जीवनशैली असलेले लोक.
- यूटीआय (मूत्रमार्गाचा संसर्ग) ग्रस्त लोक.
- कडक उन्हात बराच वेळ घालवणारे लोक.
- जे मूत्रवर्धक, प्रतिजैविक किंवा आम्लविरोधी औषधे घेत आहेत.
- लठ्ठपणाने ग्रस्त लोक.
किडनी स्टोनच्या या लक्षणांकडे दुर्लक्ष करू नका
सुरुवातीला, मूत्रपिंडातील खडे सहसा पोटदुखी, वारंवार लघवी होणे किंवा लघवी करताना जळजळ होणे अशी लक्षणे दर्शवतात. लक्षात ठेवा की ही सर्व लक्षणे एकाच वेळी दिसून येत नाहीत. काही लोकांमध्ये खूप सौम्य लक्षणे देखील असू शकतात. म्हणूनच, जर तुम्हाला काही लक्षणे जाणवली तर ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. खाली दिलेल्या ग्राफिकवरून त्याची लक्षणे समजून घ्या-
किडनी स्टोन रोखण्याचे मार्ग
जीवनशैलीत काही सोपे बदल करून किडनी स्टोनचा धोका टाळता येतो, असे युरोलॉजिस्ट डॉ. विनीत सिंह सोमवंशी म्हणतात. यासाठी दिवसातून किमान ८-१० ग्लास पाणी प्या. तुम्ही नारळ पाणी, लिंबू पाणी आणि फळांचा रस देखील पिऊ शकता. जास्त मीठ खाल्ल्याने लघवीमध्ये कॅल्शियम वाढते, ज्यामुळे दगड तयार होऊ शकतात. म्हणून, पॅकेज्ड फूड, फास्ट फूड आणि जंक फूड सारखे जास्त मीठ असलेले पदार्थ खाऊ नका. याशिवाय, इतर काही गोष्टी देखील लक्षात ठेवा. खाली दिलेल्या ग्राफिकवरून हे समजून घ्या-
मूत्रपिंडातील दगडांवर उपचार
किडनी स्टोनचा उपचार त्याच्या आकारावर, तो कुठे अडकला आहे आणि त्यामुळे तीव्र वेदना होत आहेत की संसर्ग होत आहे यावर अवलंबून असतो. लहान खडे (सामान्यतः ५ मिमी पेक्षा कमी) बहुतेकदा भरपूर पाणी पिऊन आणि वेदनाशामक औषध घेतल्याने कोणत्याही विशेष उपचाराशिवाय स्वतःहून निघून जातात.
यापेक्षा मोठ्या दगडांसाठी लिथोट्रिप्सी केली जाते. यामध्ये, दगड कोणत्याही कापणीशिवाय लहान तुकडे केला जातो. तुटलेले तुकडे लघवीतून सहज बाहेर पडतात. ही प्रक्रिया सहसा वेदनारहित असते. गंभीर प्रकरणांमध्ये, मूत्रमार्गाच्या नलिकेत (युरेटेरोस्कोपी) आणि ओपन सर्जरीद्वारे दगड काढला जातो.
मूत्रपिंडातील दगडांशी संबंधित सामान्य प्रश्न आणि उत्तरे
प्रश्न- किडनी स्टोन कसे ओळखतात?
उत्तर: मूत्रपिंडातील खडे शोधण्यासाठी, डॉक्टर शारीरिक चाचणी, मूत्र चाचणी आणि एक्स-रे, अल्ट्रासाऊंड किंवा सीटी स्कॅन सारख्या इमेजिंग चाचण्या करू शकतात.
प्रश्न- पुरेसे पाणी पिऊन किडनी स्टोन टाळता येतो का?
उत्तर: डॉ. विनीत सिंह सोमवंशी म्हणतात की मुतखडे रोखण्यासाठी भरपूर पाणी पिणे हा सर्वोत्तम मार्ग आहे. ते मूत्र पातळ करते, ज्यामुळे दगड तयार करणारे खनिजे जमा होऊ शकत नाहीत आणि सहजपणे बाहेर काढले जातात. तथापि, फक्त पाणी पिणे पुरेसे नाही. यासाठी निरोगी आहार आणि चांगली जीवनशैली देखील आवश्यक आहे.
प्रश्न- किडनी स्टोन रोखण्यासाठी आरोग्यदायी पेये देखील उपयुक्त आहेत का?
उत्तर: हो, लिंबूपाणी, नारळपाणी, ताक आणि फळांचा रस यांसारखे आरोग्यदायी पेये शरीराला हायड्रेट ठेवण्यास मदत करतात. हे पेये मूत्रपिंडातील विषारी पदार्थ बाहेर काढण्यास मदत करतात, ज्यामुळे दगड तयार होण्याचा धोका कमी होतो.
प्रश्न- व्यायामामुळे किडनी स्टोनचा धोका कमी होतो का?
उत्तर- नियमित व्यायामामुळे वजन नियंत्रणात राहण्यास मदत होते आणि किडनी स्टोनचा धोका कमी होतो. पण यासोबतच, पुरेसे पाणी पिणे आणि निरोगी आहार घेणे देखील महत्त्वाचे आहे.
प्रश्न- मुलांनाही किडनी स्टोन होऊ शकतो का?
उत्तर- हो, आजकाल मुलांमध्येही किडनी स्टोनचे प्रमाण वाढत आहे. याचे मुख्य कारण म्हणजे जंक फूड आणि साखरयुक्त पेये यांचे जास्त सेवन आणि डिहायड्रेशन.
प्रश्न- किडनी स्टोनचा त्रास नेहमीच खूप तीव्र असतो का?
उत्तर: डॉ. विनीत सिंह सोमवंशी म्हणतात की हे आवश्यक नाही. लहान आकाराचे खडे देखील कोणत्याही वेदनाशिवाय बाहेर येऊ शकतात. तथापि, जेव्हा दगड मूत्रवाहिनीत अडकतो तेव्हा त्यामुळे तीव्र आणि असह्य वेदना होऊ शकतात. याला रेनल कॉलिक म्हणतात.
प्रश्न- जर एकदा किडनी स्टोन झाला तर तो पुन्हा होऊ शकतो का?
उत्तर: हो, ज्या लोकांना एकदा किडनी स्टोन झाला आहे त्यांना पुन्हा तो होण्याचा धोका वाढतो. म्हणून, प्रतिबंधात्मक उपायांचे सतत पालन करणे आणि डॉक्टरांच्या संपर्कात राहणे महत्वाचे आहे.
[ad_2]
